مقایسه‎ای بین روش‎های نمونه برداری فعال و غیر فعال در مخازن نگهداری از منابع آرشیوی

هدف: هوا به عنوان منبعی از ریزاندامگان ( میکروارگانیسم‎ها ) دارای نقش مهمی در ایجاد آلودگی‎های بیولوژیک و آسیب‎های جدی در منابع آرشیوی می‎باشد؛ از این‎رو پایش میکروبی منظم هوای مخازن (در راستای سیاست‎های حفاظت پیشگیرانه) برای شناسایی و اصلاح شرایط بحرانی، اجتناب ناپذیر است. هدف از این مطالعه ارزیابی سطوح آلودگی بیولوژیک هوا در مخازن نگهداری از منابع آرشیوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا.ا، با روش‎های نمونه‎برداری فعال و غیر فعال، و بررسی وجود ارتباط بین نتایج حاصل از این دو روش می‎باشد. روش‎ها:در این مطالعه نمونه‎برداری از هوای مخازن به دو روش: فعال (استفاده از دستگاه ایرسمپلر)، و غیر فعال (روش پلیت‎گذاری) بر اساس استاندارد iso 14698-1:2003، انجام شد. پس ازتعیین تعداد کلی ریزاندامگان زنده و قابل کشت (tvc)، و شناسایی آنها با روش‎های میکروبیولوژی، همبستگی میان نتایج حاصل از دو روش و توزیع فراوانی گروههای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‎ها: در میان قارچ‎های جدا شده جنس‎های penicillium، cladosporium و aspergillus دارای بالاترین فراوانی در هردو روش نمونه‎گیری فعال و غیر فعال بودند. بررسی درصد فراوانی باکتری‎های آلاینده هوای مخازن، در هر دو روش نمونه‎برداری، نشاندهنده غالبیت باکتری‎های گرم مثبت میله‎ای ( و رشته‎ای) اسپور‎دار، از قبیل  گونه‎های جنسbacillusو streptomyces، می‎باشد. تحلیل آماری با نرم افزار spss ، همبستگی دو روش ارزیابی کننده کیفیت هوا را تائید نمود. مقایسه توزیع فراوانی گروههای مختلف نشانگر عملکرد بهتر روش فعال برای جداسازی جنس‎های قارچی می‎باشد. نتیجه‎گیری: نتایج حاصل از هر دو روش به منظور ارزیابی کلی آلودگی هوا، درپایش های ادواری مخازن، قابل استناد می‎باشد.